Vấn đề sử dụng điện thoại di động của trẻ vị thành niên ở Việt Nam

Sự phổ biến của điện thoại di động

Trong một thế giới luôn biến động còn chúng ta đang sống tại thời điểm được gọi là kỷ nguyên của công nghệ thông tin, nhu cầu về sử dụng điện thoại di động cũng ngày một tăng cao. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ người sử dụng điện thoại di động thuộc top cao trên thế giới. Những ưu điểm mà một chiếc điện thoại mang lại quả là vô cùng to lớn. Nó không chỉ giúp chúng ta liên lạc với mọi người mà còn là phương tiện giải trí bổ ích. Chưa kể đến thị trường điện thoại thông minh đang ngày càng chiếm ưu thế với những tính năng tuyệt vời có thể khai thác như học tiếng anh, truy cập internet, đọc báo, khám sức khỏe, … Cũng không bất ngờ khi độ tuổi người dùng điện thoại di động cũng rất đa dạng. Nếu người già dùng điện thoại chủ yếu để liên lạc với con cái và người quen thì phần lớn giới trẻ lại dùng điện thoại di động như một phương tiện giải trí để truy cập vào các trang mạng xã hội, chụp hình, ghi âm hay quay video, … Tuy nhiên vấn đề sử dụng điện thoại di động ở lứa tuổi vị thành niên cần được xã hội nhìn nhận một cách nghiêm túc và có trách nhiệm hơn. Bài viết này sẽ đề cập đến những ý kiến khác nhau về vấn đề trên.

Tác hại của việc sử dụng điện thoại di động đối với trẻ vị thành niên

Đối với bản thân trẻ vị thành niên, các em vốn đang trong lứa tuổi thích khám phá và hay tò mò về mọi thứ. Việc được sở hữu một chiếc điện thoại di động là niềm mơ ước, thậm chí một số em còn coi đó như nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt hằng ngày và là dụng cụ hữu hiệu trong học tập. Bản thân điện thoại di động hay smartphone không hề xấu mà là cách chúng ta sử dụng chúng ra sao. Một số trẻ do lạm dụng các trò chơi trên máy điện thoại mà trở thành kẻ nghiện game lúc nào không hay, trong đầu hay bị rối loạn hình ảnh dẫn đến rối loạn hành vi. Tiêu cực thứ hai là các em đang trong tuổi lớn, việc  truy cập những trang web có hại cho đời sống tinh thần hay ngẫu nhiên trở thành con mồi bị lừa đảo từ các số điện thoại không có trong danh bạ không còn là hiếm. Thậm chí chức năng quay video của điện thoại di động đã trở thành công cụ để những cậu ấm cô chiêu ghi lại cuộc vui trác táng hoặc các clip bạo lực học đường được quay lại và cập nhật trên các diễn đàn nhằm hạ thấp danh dự và nhân phẩm của người khác… Có thể các em còn nhỏ chưa ý thức được rõ ràng những tác hại khôn lường của hành vi này nên mới cư xử như vậy. Tuy nhiên, xét ở một khía cạnh nào đó, chúng ta nói về sự can thiệp cần thiết từ phía gia đình, nhà trường và xã hội. Có thể khẳng định gần như chắc chắn việc trẻ vị thành niên có điện thoại được chính phụ huỵnh chu cấp. Mặc dù xuất phát từ mục đích muốn liên lạc với các con, tạo điều kiện để con em mình được học hỏi thêm và tra cứu thông tin phục vụ cho việc học; nhưng thực tế là phụ huynh không thể kiểm soát hết được hành vi của con mình. Nhiều bậc cha mẹ đã phàn nàn bất lực vì con cái suốt ngày nhắn tin, “nấu cháo” điện thoại. Trong số các gia đình đồng thuận cho con sử dụng điện thoại di động, một số gia đình khác lại nghiêm cấm con mình không được dùng. Rõ ràng bố mẹ nào cũng mong muốn con được phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần nhưng những giải pháp như vậy thực sự chưa thỏa đáng. Và chúng ta đã trông chờ vào nhà trường giải quyết và đưa ra phương án. Nhiều trường học khuyến khích học trò sử dụng điện thoại di động để tố cáo những hành vi tiêu cực trong giáo dục và đã thu được những kết quả đáng mong đợi. Trong lớp học mặc dù đã có quy định không được làm việc riêng nhưng nếu khuyến khích học trò sử dụng điện thoại như vậy sẽ gây ra những tranh cãi trái chiều. Các em vẫn sẽ có những chiêu trò để qua mắt giáo viên và không tập trung vào việc học được. Bên cạnh đó, sử dụng điện thoại di động, đặc biệt là smartphone có thể tạo điều kiện để các em quay cóp và xuất hiện tiêu cực trong thi cử nhiều hơn. Ở Việt Nam hiện có rất nhiều nhà sản xuất điện thoại di động, trong đó các chiến dịch quảng cáo không ngớt chính là đòn đánh vào tâm lý của bọn trẻ. Nguyên nhân là đối tượng mà các nhà sản xuất điện thoại di động hướng tới là rất đa dạng, từ người đi làm cho đến người già, người làm nội trợ tại nhà, sinh viên, và cả học sinh đang trong độ tuổi vị thành niên. Và với lượng sản phẩm ồ ạt mỗi năm, những chiếc điện thoại thông minh giá rẻ tràn ngập thị trường, các bậc phụ huynh sẽ không ngần ngại khi sắm cho con em mình một chiếc. Hiện nay một số nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu về ảnh hưởng của smartphone đối với não bộ của trẻ và chưa có kết luận chính xác về lợi hại ra sao. Tuy nhiên, mỗi người, đặc biệt là các em nhỏ không nên lạm dụng điện thoại di động để ngăn ngừa những nguy cơ về sau.

Kiểm soát việc sử dụng điện thoại di động của trẻ vị thành niên

Thực tế chưa có một văn kiện nào cấm trẻ vị thành niên mua điện thoại di động từ chính phủ, tuy nhiên chúng ta cũng nên giới hạn thời gian sử dụng để tránh việc trẻ lạm dụng loại thiết bị này dẫn đến những hành vi không đúng gây hại cho bản thân và xã hội.